Entrevista a Francisco Javier Rodríguez Berrocal. Biomarcadores Moleculares

Francisco Javier Rodríguez Berrocal é catedrático de Bioquímica e Bioloxía Molecular e secretario do departamento de Bioquímica, Xenética e Inmunoloxía da Universidade de Vigo. Ademáis, é o investigador principal do grupo de Biomarcadores Moleculares (BB1) do CINBIO.

O grupo BB1 é multidisciplinar e nel englóbanse 3 equipos de traballo: Bioquímica de Proteínas, Glicoproteómica e Xenética humana. A pesar desta composición, comparten un obxectivo común: achar novos marcadores xenéticos, proteicos ou glicídicos, con vistas á súa posible aplicación en distintas patoloxías humanas.

 

Cales son as principais liñas de investigación na que estades a traballar o grupo, por separado e en conxunto?

Os tres grupos traballamos na utilización e desenvolvemento de moléculas biolóxicas como marcadores de diagnóstico, prognóstico ou seguimento de enfermidades humanas e animais. Aplicámolos nun rango moi amplo de enfermidades, como o que vai dende enfermidades tan prevalentes como o cancro ata enfermidades raras, como as ciliopatías.

 

De que maneira articulades a multidisciplinariedade do grupo? De que maneira esta división por equipos se traduce iso na vosa práctica investigadora diaria? Poderías poñer algún exemplo de proxecto máis transversal no que participen os 3 equipos?

Tendo un motivo básico común, que son os biomarcadores. Cada grupo ten un Investigador Responsable e eu son o coordinador de todo o grupo (*BB1).

Na práctica diaria compartimos as técnicas bioquímicas e o equipamento. Por exemplo son moi importantes os estudos de metilación, que se aplican en varios proxectos.

 

En canto a transferencia de resultados se refire, a vosa traxectoria é moi destacable. Que fitos poñerías en valor neste ámbito? 

Realizamos desde hai anos contratos de investigación para empresas como CZVeterinaria, e elaboramos un número elevado de informes cada ano que facilitan o diagnóstico de ciliopatías en diferentes hospitais. Os tres grupos desenvolvemos patentes, e 5 dos 6 investigadores senior do grupo participamos como accionistas na empresa de spin-off  INBIOGAL S.L. (Investigacións Biolóxicas de Galicia).

 

Así mesmo, o grupo conta con numerosas colaboracións con grupos de investigación, tanto nacionais como internacionais. Cal de todas estas colaboracións destacariades especialmente?

Creo que é especialmente importante a colaboración con grupos de investigación de Barcelona, Alicante e Canarias cos que desenvolvemos un Proxecto de Investigación Aplicada no diagnóstico do Cancro, de 5 anos de duración, financiado pola Asociación Española Contra O Cancro con 1.200.000€.

 

Cales diríades que son os principais fitos que como grupo alcanzastes a nivel internacional? 

Non temos unha relevancia específica a nivel internacional, pero a traxectoria do grupo de investigación, tanto en publicacións, como en proxectos, contratos, e en patentes, permitiu que dos 6 investigadores senior 3 sexamos catedráticos de Universidade, e 2 obtivesen a acreditación para selo.

 

O CINBIO é un ecosistema multidisciplinar do que formades parte desde o seu inicio Que potencialidades destacariades deste? En que medida favorece á vosa competitividade como grupo de investigación?.

Por unha banda, o CINBIO é un  “melting point”, no que se xuntaron grupos que achegan novas ideas e metodoloxía aos proxectos que cada un desenvolvemos durante anos. Por outra banda, dános moita máis visibilidade, e a posibilidade de optar a axudas conxuntas ás que individualmente non teríamos acceso.